شهرهای قابل زیست جهان توانسته اند در دهههای گذشته با استفاده از توان سیستم فکری و اصول برنامهریزی حمل و نقل، بر مشکلات و پیچیدگیهای حملونقل شهری و بویژه بر تعاملات آن با کاربری زمین و محیط زیست فایق آمده و از آثار زیانبار انسانی، اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی آن بکاهند. درک صحیح از اصول برنامه ریزی حمل و نقل بویژه در ابعاد شهری و تشخیص تفاوتهای آن با تخصصهای مرتبط دیگر مثل مهندسی حمل و نقل، مهندسی راه و ترابری و مهندسی ترافیک در مدیریت شهرها و حفظ محیط زیست و ارتقاء کیفیت زندگی شهری بسیار کلیدی است. کتاب حاضر پیشرفتهای انجامشده در این زمینه را نشان داده و همزمان ترکیب بهروز و منحصربهفردی از موضوعات نظری و عملی و تصمیم گیری در برنامهریزی حمل و نقل شهری را به شیوهای ساده و با ذکر نمونههای قابل درک ارایه میکند. این اثر میتواند الهامبخش مدیران و پژوهشگران و دانشجویان در انجام وظیفه خطیر پایدارترکردن و منعطفترکردن شهرها، بویژه در پایدارسازی حمل و نقل شهری باشد.
مقدمۀ پروفسور بلک م
سخن مترجم و گردآورنده ف
دربارۀ مؤلف، مترجم و همکاران ق
دربارۀ کتاب ش
فصل 1: مبانی برنامهریزی یکپارچه کاربری زمین و حملونقل 3
1-1- چارچوب برنامهریزی سیستمی 3
1-2- درک سیستم – توضیح اجمالی 5
1-2-1- دسترسی 6
1-2-2- مطالعات بومی دسترسی در چند نقطه از ایران 7
1-2-3- تولید سفر 10
1-2-4- الگوی مکانی ترافیک (سفرها) 10
1-2-5- انتخاب شیوه حمل و نقل و تخصیص سفر 11
1-2-6- ترافیک در شبکۀ حملونقل 12
1-3- درک سیستم- مدلسازی سیستمها 12
1-3-1- تعریف مدل 12
1-3-2- واژهنامه- مدلسازی سیستمی 13
1-3-3- مدل سیستمهای کاربری زمین- حملونقل 14
1-4- تعامل کاربری زمین- حملونقل: یک نمونه 19
1-4-1- مسئله و راه حل 20
1-4-2- برنامهریزی حملونقل 24
1-4-3- برنامهریزی کاربری زمین- حملونقل 25
1-4-4- خلاصه 27
1-5- برنامهریزی سیستم کاربری زمین- حملونقل 28
1-6- خلاصه 29
فصل 2: تجزیه و تحلیل عرضۀ حملونقل 31
2-1- دستور کار گردآوری داده و اطلاعات 31
2-2- عملکرد و ظرفیت حملونقل 33
2-2-1- ظرفیت حملونقل عمومی 34
2-2-2- ظرفیت جادهها 37
2-2-3- ظرفیت تقاطعها 38
2-2-4- عملکرد 39
2-3- سطح سرویس 40
2-3-1- سطح سرویس معابر 41
2-3-2- سطح سرویس حملونقل همگانی 41
2-4- شبکه و عرضه حملونقل 42
2-4-1- نمایش شبکه 43
2-4-2- موانع شبکه حملونقل 44
2-4-3- زمان سفر وابسته به جریان ترافیک 46
2-5- شیوۀ طراحی شبکه خطوط اتوبوسرانی 49
2-6- تخصیص حملونقل همگانی 50
2-7- شبکههای حملونقل همگانی 51
2-8- محاسبه اندازه ناوگان 56
2-9- طراحی شبکه اتوبوس شهری 57
2-10- برآورد طول خطوط شبکه ریلی مورد نیاز 60
2-11- شبکه حملونقل یکپارچه 60
2-12- خلاصه 61
فصل 3: تجزیه و تحلیل تقاضای سفر 63
3-1- دستور کار گردآوری داده و اطلاعات 63
3-1-1- مطالعات 64
3-1-2- تجمیع دادهها 66
3-2- تولید سفر 68
3-2-1- دو مدل تولید سفر 68
3-2-2- کالیبراسیون 70
3-2-3- صحتسنجی مدل 74
3-3- توزیع سفر 75
3-3-1- مدلهای جاذبهای برای توزیع سفر 75
3-3-2- کالیبراسیون 79
3-3-3- صحتسنجی مدل 86
3-4- تفکیک گونه 88
3-4-1- چهار دسته از مدلهای تفکیک گونه حملونقلی 88
3-4-2- کالیبراسیون 93
3-4-3- اعتبارسنجی مدل 94
3-5- تخصیص سفر 95
3-5-1- سه مدل از مدلهای انتخاب مسیر 95
3-5-2- کالیبراسیون 100
3-5-3- اعتبارسنجی مدل 101
3-6- مدلسازی رفتاری سفر 102
3-6-1- کالیبرهکردن مدل 107
3-6-3- اعتبارسنجی مدل 109
3-7- روشهای حل مسائل طراحی شبکه 109
3-8- فرمولهای عمومی طراحی شبکه عرضه 110
3-8-1- روشهای ریاضی 112
3-8-2- روشهای تجزیه 116
3-8-3- روشهای ابتکاری 119
3-8-4- روش نسبت استفاده کمان 120
3-8-5- روش تحلیل حساسیت 121
3-8-6- روشهای فراابتکاری 122
3-9- خلاصه 125
فصل 4: پیشبینیها، برنامهها و ارزیابیها 127
4-1- پیشبینی همفزون 128
4-1-1- جمعیّت 128
4-1-3- اشتغال 131
4-1-4- مالکیّت خودرو 132
4-2- پیشبینی ناحیهای 134
4-3- پیشبینی ناهمفزون 136
4-3-1- درآمد 136
4-3-2- مالکیّت خودرو 138
4-3-3- ساختار خانواده 139
4-3-4- خانوارهای طبقهبندیشده 141
4-4- پیشبینی تقاضای سفر 141
4-5- برنامههای حملونقلی و برنامهریزی 144
4-5-1- تسهیلات حملونقلی جدید 145
4-5-2- بهبود تسهیلات حملونقلی موجود 147
4-6- بررسی هندسی انواع شبکهها 149
4-6-1- شبکه شعاعی 149
4-6-2- شبکه شطرنجی 150
4-6-3- شبکه قطری 150
4-6-4- شبکه شعاعی متقاطع 151
4-6-5- شبکه خط اصلی با تغذیهکنندهها 152
4-6-6- شبکه شاخهای و دایرهای 152
4-6-7- شبکه حلقوی 153
4-6-8- شبکه مسیرهای عبوری 153
4-6-9- مباحث تکمیلی پیرامون طرح هندسی معابر 154
4-7- ارزیابی برنامههای کاربری زمین- حملونقل 155
4-7-1- هزینهها و منافع 156
4-7-2- معیارهای ارزیابی 158
4-7-3- عاملهای اجتماعی و زیست محیطی 160
4-9- خلاصه 162
فصل 5: مطالعات مرسوم برنامهریزی کاربری زمین- حملونقل 165
5-1- اهداف مطالعات حملونقلی منطقه کانبرا 166
5-2- مشاهدات و تجزیه و تحلیل تقاضای سفر 167
5-3- پیشبینیهای سفر و کاربری زمین 169
5-4- طراحی، ارزیابی و اجرای شبکه 171
5-5- ادامه روند برنامهریزی حملونقل 173
5-6- خلاصه 175
فصل 6: برنامه ریزی بلندمدت و راهبردی حملونقل 177
6-1- برنامهریزی کاربری زمین- حملونقل راهبردی 177
6-2- تحلیل ساده شده تقاضا در سفر شهری 179
6-3- اهداف برنامه مفهومی کانبرا 184
6-4- مدلهای سادهشده تقاضای سفر 184
6-5- برنامههای کاربری زمین 188
6-6- ارزیابی گزینههای متفاوت برنامههای کاربری زمین 190
6-7- اجرا 193
6-8- خلاصه 196
فصل 7: برنامهریزی حملونقل عمومی 197
7-1- چشمانذازهای حملونقل عمومی شهری 197
7-2- پیشبینی مسافر در حملونقل عمومی شهر کانبرا 200
7-3- ارزیابی فناوریهای جایگزین 203
7-4- مطالعات نگرشی 209
7-5- خلاصه 212
فصل 8: برنامهریزی کوتاهمدت حملونقل 213
8-1- مطالعات برنامهریزی کوتاهمدت 213
8-2- برنامهریزی یک طرح کنترل ترافیک ناحیهای 218
8-3- اولویتدهی به اتوبوسها 224
8-4- سیاست حملونقل و برنامهریزی کوتاهمدت 226
8-5- خلاصه 230
فصل 9: برنامهریزی حملونقل در مقیاس محلی 231
9-1- برنامهریزی برای عابران پیاده 232
9-2- تأثیرات ترافیکی توسعۀ کاربری اراضی 241
9-3- خیابانهای محدودههای مسکونی 244
9-4- خلاصه 248
فصل 10: مرور و نگاهی کلی به جهتگیریهای آینده 249
10-1- مروری بر مطالعات جامع حملونقل شهر اصفهان 256
10-1-1- مدلسازی تقاضای سفر در شهر اصفهان 257
10-1-2- حملونقل غیر موتوری در شهر اصفهان 261
فصل 11: مدیریت ریسک در برنامهریزی سیستمهای حملونقل 267
11-1- مفهوم ریسک و عدم قطعیت 267
12-2- عاملهای ریسک 269
11-3- قابلیت اطمینان سیستم 277
11-4- نوعشناسی ریسک در پروژههای حملونقل 280
11-5- عدم قطعیت در پیشبینی هزینه (تجاوز هزینه) 280
11-5-1- کیفیت پایین پایگاه داده 281
11-5-2- بیتوجهی به روندهای مشترک یا متضاد در توسعه شهری و سرمایهگذاری 281
11-5-3- استفاده از روشهای معیوب برای پیشبینی منافع 281
11-5-4- بیمیلی به تخمین احتمالی یک سناریوی موقعیّت بدتر 282
11-5-5- پیشبینی ثابت برای سالهای آینده 282
11-5-6- سطح سرویس استاندارد 282
11-5-7- تغییرات فناوری 283
11-5-8- ریسکهای مالی 283
11-5-9- شکست در مواجهه با جدول زمانبندی 284
11-5-10- ریسکهای مرتبط با سیاستهای دولتی 284
11-6- دلایلی برای تجاوز هزینه 285
11-6-1- تغییر طبیعی در خروجی 285
11-6-2- عاملهای ورودی بازارهای غیررقابتی 285
11-6-3- هزینۀ زمین 285
11-6-4- هزینههای ساخت 286
11-6-5- هزینههای قانونی و حریم راه 286
11-7- بررسی ریسک 286
11-8- ارزیابی ریسک 287
11-9- پذیرش ریسک 291
11-10- خلاصه 294
فصل 12: مبانی تصمیمگیری در شرایط نامطمئن 295
12-1- مفهوم تصمیمگیری 295
12-2- کیفیت تصمیم 296
12-3- ریسک در تصمیمگیری 297
12-4- تحلیل تصمیمها 299
12-5- احتمال در تصمیمگیری 305
12-6- شبکههای تصمیمگیری یا درخت تصمیم 308
12-7- خلاصه 312
فصل 13: شیوههای تصمیمگیری در شرایط نامطمئن 313
13-1- برنامهریزی خطی و غیرخطی 313
13-2-شبیهسازی مونتکارلو 316
13-2-1- تولید اعداد تصادفی یکنواخت 318
13-3- منطق فازی 320
13-4- نظریۀ بازیها 325
13-5- خلاصه 335