در کتاب حاضر، جغرافیای تاریخی ایران و مسائل مربوط به رابطۀ انسان و محیط از منابع تاریخی و جغرافیایی گذشته بررسی شده است. مطالب کتاب در 3 محور اصلی زیر ارائه شده است:
1- جغرافیای انسانی ایران و روابط متقابل انسان با محیط در بستر تاریخ،
2- جغرافیای تاریخی این کشور از پیدایش نخستین تمدنهای بشری در فلات ایران تا سال 1300 هجری شمسی (نیمۀ اول قرن بیستم میلادی)،
3- موقعیت و شرایط جغرافیایی ایران به عنوان بستر حوادث در کنار مسائل تاریخی و سیاسی و در ارتباط متقابل با یکدیگر.
مؤلف تلاش کرده است تا موجبات شناخت بیشتر مسائل جغرافیای تاریخی ایران را برای درک و فهم بهتر بسیاری از پدیدههای سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی امروز کشورمان فراهم کند تا برای تمامی پژوهشگران مسائل جغرافیایی و تاریخی ایران به ویژه دانشپژوهان و دانشجویان رشتههای علوم انسانی چون جغرافیا، تاریخ، باستانشناسی و علوم اجتماعی مفید باشد.