در عمل ترجمه به عنوان تعاملی بینافرهنگی، نقشگرایی متن ترجمه و امانتداری مترجم اهمیت ویژهای دارد. منظور از نقشگرایی، به عنوان مهمترین ملاک سنجش کیفیت ترجمه، محقق شدن نقش یا نقشهای ارتباطیای است که در سفارش ترجمه تعریف شده و یا بصورت قراردادی از موقعیت ارتباطی متن قابل استنباط است. مترجم به عنوان تولید کننده متن مقصد وظیفه دارد به منظور حفظ و یا تحقق نقشهای مورد نظر فرستنده و یا سفارش دهنده ترجمه ابزارهای زبانی مشخصی نظیر ساختارهای مناسب و متناسب متنی، نحوی و واژگانی را بکار گیرد. او در قبال اعضای شرکت کننده در فرآیند ترجمه که شامل فرستنده متن مبدأ، گیرندگان متن مقصد و سفارش دهنده میشود، و نیز در قبال شخص خود، مسئولیتی بر عهده دارد که نویسنده آن را امانتداری مینامد. امانتداری اصلی اخلاقی است، بدان معنا که مترجم باید با بهترین دانش و بالاترین حدّ وجدان مراقب آن باشد که در این تعامل همۀ اعضا مورد توجّه قرار گیرند و نادانسته فریب نخورند. در فرآیند تربیت مترجم، در کنار آموزش مسأله امانتداری و به منظور تولید متنی مناسب و نقشگرا، نگاه دانشجویان از عناصر ملموس زبانی برداشته شده و به نقش آن عناصر در کل متن معطوف میشود.
پیشگفتار مترجم ا
فصل اول: نظریه ترجمۀ نقشگرا 1
امانتداری به جای وفاداری: پیشنهادهایی برای نوعشناسی ترجمۀ نقشگرا، مدل و تصویر آن 3
هدف، امانتداری و هنجارهای ترجمه 21
نقش متن و ترجمه با الگوی ترجمۀ تیترها و عنوانها 39
ترجمه نقشگرای عنوانها 47
ترجمه: اسپاگاتی میان فرهنگها؟ 65
آیا مخاطب موجودی ناشناخته است؟ امکانها و مرزهای مخاطبمحوری در ترجمه 76
امانتداری به مثابۀ رفتاری اخلاقی در فرآیند ترجمه 93
فصل دوم: روش ترجمۀ نقشگرا 103
مشکلات ترجمه- دشواریهای ترجمه: آنچه باید در سر مترجمان بگذرد 103
نقل قولها و تلویحها بهمنزلۀ مشکلات پراگماتیک ترجمه 113
عمودی به جای افقی: واحد ترجمه از دیدگاه نقشگرا 142
مثال لنگان و سایر نکات قابل توجّه و قابل بهخاطرسپاری: فرا ارتباط در متون کتابهای آموزشی آلمانی، 154
اِقناع از طریق خطاب: نقش ارتباط اجتماعی بهمنزلۀ ابزار ترغیب در متون تبلیغاتی انگلیسی، اسپانیایی و 174
عمل ارتباطی در فرآیند ترجمه: سبکشناسی تطبیقی بر محور پیکره اسپانیایی- آلمانی 204
فصل سوم: آموزش ترجمۀ نقشگرا 227
ترجمۀ وفادار، ترجمۀ آزاد، همارزی و یا چرا به سفارش ترجمه نیاز داریم؟ 227
ده نظریه دربارۀ موضوع «کتاب آموزشی ترجمه» 243
از خطاها بیاموزیم: تأمّلاتی درخصوص ارزیابی بازده ترجمه 262
«چه کسی جملۀ اوّل را می گوید؟» تأمّلاتی دربارۀ شیوههای نوین کار در کلاسِ درسِ ترجمه 274
آیا نظریهها بیفایدهاند؟ نظریه(های) ترجمه و فایده آن(ها) در عمل ترجمه 293
بعد از بولونیا خبر جدیدی نیست؟ تأمّلاتی در دوران بازنشستگی. 299
کتابشناسی 309
فهرست اعلام 323
واژهنامه آلمانی- فارسی 329
واژهنامه فارسی- آلمانی 347